Enig kind, enige jongen of enig meisje? In een samengesteld gezin kan dit zo maar veranderen

Of je de oudste of de jongste bent in een gezin maakt verschil. Vooral vroeger volgde de oudste zoon automatisch de vader van het gezin op als deze bv. overleed. Meisjes hadden die positie niet, maar bv. oudste dochters bleven zorgen voor hun ouders om daarna te ontdekken dat hun leven grotendeels voorbij was.

Oudste en jongste

Wat de jongste op 12-jarige leeftijd gewoon automatisch mag, daar heeft de oudste soms lang voor moeten “vechten”.

Natuurlijk is dat geen wet, maar vaak zie je dat oudsten specifieke rollen vervullen, en jongsten zich juist heel erg bemoederd voelen door “de grotere kinderen”.

Stiefbroers en -zussen

Maar in een samengesteld gezin kan dit nogal eens veranderen: het enige kind kan plotseling geconfronteerd worden met (stief-) broertjes en zusjes. Zijn positie verandert daardoor. Meisjes die altijd het prinsesje zijn geweest, moeten de aandacht delen. Jongens die na de scheiding zich gepositioneerd hebben als “de man in huis” moeten plaats maken. Of een gevoelig meisje dat ineens geconfronteerd wordt met stoere jongens…..

Worsteling

Het oudste kind is niet meer “de oudste” als de iets oudere kinderen van de partner aanwezig zijn. Dat vraagt aanpassing. Het lijkt misschien voor de ouders vrij logisch en natuurlijk is het dat ook: zij blijven de verantwoordelijken. Maar kinderen kunnen daarmee worstelen.

Als de volwassenen in een samengesteld gezin goed geleerd hebben hun eigen worstelingen te bespreken met behulp van het genogram, kunnen zij de kinderen hierin meenemen.

Praten aan de hand van het genogram

Het is goed om dit ter sprake te brengen. Bij grote kinderen kan dat gewoon besproken worden, maar ook kleine kinderen voelen dit soort verschillen in posities aan. Met woorden die passend zijn bij de leeftijd kun je het daar in je samengesteld gezin over hebben. Dat maakt het voor de kinderen wat overzichtelijker. Je helpt ze woorden te geven aan datgene waarvoor ze eerder geen woorden hadden.

Een genogram tekenen kan daarbij helpend zijn. Niet alleen voor ouders is dat inzichtelijk, kinderen begrijpen dit meestal ook. Bij kleine kinderen is een lang gesprek natuurlijk niet aan te raden. Maar het gemaakte genogram kan bewaard worden en erbij gepakt worden indien wenselijk.